Από την αρχαιότητα είναι γνωστό ότι το ελαιόλαδο στη διατροφή μας είναι καθοριστικής σημασίας για την υγεία κάθε οργανισμού. Ο πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης, καθώς και οι μεγαλύτεροι γιατροί της εποχής εκείνης, ο Γαληνός, ο Διοσκουρίδης και ο Διοκλής πίστευαν ακράδαντα στην ευεργετική επίδρασή του στην υγεία και το συνιστούσαν σε καθημερινή βάση ως θεραπεία σε αρκετές περιπτώσεις.
Σήμερα, 3.000 χρόνια μετά, η σύγχρονη Ιατρική συνεχίζει να συστήνει την ευρεία χρήση του ελαιολάδου στη διατροφή ενηλίκων και παιδιών, υγειών και ασθενών, χάρη στα πολύτιμα συστατικά του που παρέχουν υγεία, ευεξία και μακροβιότητα.
Η ωφέλιμη δράση του ελαιολάδου οφείλεται στην υψηλή περιεκτικότητά του σε ουσίες με αντιοξειδωτική δράση με αποτέλεσμα να λειτουργούν συνδυαστικά και να περιορίζουν αποτελεσματικά την καταστροφική δράση των ελευθέρων ριζών, ενισχύοντας την άμυνα του οργανισμού και θωρακίζοντας την καρδιά και τα αγγεία! Έτσι, το «υγρό» χρυσάφι, όπως συνήθιζε να αναφέρει και ο Όμηρος ξεχειλίζει από πληθώρα θρεπτικών συστατικών:
Μετά από πολλές επιστημονικές μελέτες, έχει πλέον αποδειχθεί ότι το ελαιόλαδο αποτελεί πολύτιμο συστατικό και ισχυρότατο όπλο έναντι χρόνιων νοσημάτων και συμβάλλει:
Η χρήση ελαιολάδου συστήνεται ιδιαίτερα στη μαγειρική, λόγω της αυξημένης αντοχής του σε υψηλές θερμοκρασίες (170oC). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι συγκριτικά με τα υπόλοιπα μαγειρικά έλαια, τα αντιοξειδωτικά συστατικά του ελαιολάδου) διατηρούνται καλύτερα και δε μετατρέπονται εύκολα τα εμπεριεχόμενα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (π.χ. ελαϊκό οξύ) σε βλαβερά trans λιπαρά. Σύμφωνα με έρευνες είναι το καλύτερο διατροφικό λίπος ανθεκτικό σε όλα τα μαγειρέματα. Επιπλέον, έρευνα του εργαστηρίου Βιοχημείας – Χημείας Τροφίμων του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, απέδειξε ότι η διαδικασία τηγανίσματος κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες: σύντομος χρόνος τηγανίσματος, θερμοκρασία έως 170°C, χρήση ελαιολάδου, αντικατάσταση του ελαίου μετά το τηγάνισμα, εμφανίζεται να ασκεί θετική επίδραση στη θρεπτική αξία των τροφίμων. Συγκεκριμένα, αυξάνει την περιεκτικότητα των τηγανισμένων τροφίμων σε αντιοξειδωτικές ουσίες (φαινολικές ενώσεις, βιταμίνη Ε) και κυρίως στην αντικαρκινική ουσία σκουαλένιο.
Η ανθεκτικότητα των συστατικών του ελαιολάδου διατηρείται μέχρι και 5 τηγανίσματα, όταν στα υπόλοιπα έλαια, μπορούν να αλλοιωθούν ήδη από το πρώτο τηγάνισμα.
Επιπλέον, η προσθήκη ελαιολάδου ενδείκνυται τόσο στα ωμά όσο και στα μαγειρεμένα λαχανικά, μιας και τα αντιοξειδωτικά τους (π.χ. λυκοπένιο, β-καροτένιο), είναι περισσότερο βιοδιαθέσιμα όταν συνδυάζονται με ελαιόλαδο. Ιδιαίτερα το λυκοπένιο απορροφάται καλύτερα όταν έχει ζεσταθεί, ώστε να απελευθερώνεται ευκολότερα από τα κύτταρα της τομάτας. Για το λόγο αυτό, η καλύτερη πηγή λυκοπενίου είναι η μαγειρεμένη τομάτα και φυσικά η σάλτσα τομάτας με ελαιόλαδο. Επίσης, η χρήση ελαιολάδου ενδείκνυται και στο μαγείρεμα των οσπρίων ιδιαίτερα εάν τα έχουμε συνδυάσει με τροφές πλούσιες σε β-καροτένιο και λυκοπένιο, όπως τα καρότα και οι τομάτες, γιατί τότε αυξάνεται περαιτέρω η απορρόφηση των συγκεκριμένων αντιοξειδωτικών.
Ωστόσο, δε θα πρέπει να παραληφθεί το γεγονός ότι ενώ το ελαιόλαδο προάγει την υγεία και την ευεξία, η κατανάλωσή του θα πρέπει να γίνεται με μέτρο λόγω του αυξημένου θερμιδικού περιεχομένου του (1 κουταλιά της σούπας περιέχει 135 θερμίδες). Καθημερινά, συστήνεται στο πλαίσιο της ισορροπημένης διατροφής η κατανάλωση 2-3 κουταλιών της σούπας ελαιόλαδο (μία στη μερίδα του φαγητού μας και μία σε κάθε σαλάτα).
Τέλος, είναι σημαντικό να επιλέγουμε προϊόντα τα οποία στα συστατικά τους περιέχουν ελαιόλαδο και όχι trans λιπαρά καθώς και προϊόντα που είναι μαγειρεμένα με ελαιόλαδο.
